De Emmausparochie is jong. Toch is er al veel geschiedenis. Een impressie …
POR: Parochie Opbouw Reeshof
Onder deze vlag zijn Frans Hendriks als pastor en Frits Heijltjes als pastoraal opbouwwerker van het dekenaat Tilburg Goirle in 1979 begonnen aan de opbouw van de parochie Reeshof. Frans Hendriks was 50% in dienst voor de parochie. Frits Heijltjes voor 20%. Vanaf oktober 1982 was er om de veertien dagen een viering in basisschool de Reijshof. De POR stond aan het begin van veel wijkactiviteiten die later werden overgenomen door de bewoners zelf. De Reeshof Info is het duidelijkste voorbeeld hiervan.
Onze Lieve Heer op Zolder
In het wijkcentrum aan de Langendijk was een mooie open en ruime zolder. Al vrij snel verhuisde de parochie met haar vieringen naar deze ruimte. De parochianen die vanaf het begin lid zijn praten nog steeds met weemoed over deze tijd. Intiem, sfeervol, gemoedelijk, pionierswerk. Gelukkig is veel daarvan bewaard. De ruimte had ook zijn nadelen, invaliden konden niet meevieren. En rolstoelers zijn tegenwoordig toch een vertrouwd beeld in onze kerk. Toen het wat groeide moest er een meer permanente oplossing worden gevonden. Er kwam een plan voor een permanente kerk, vlak naast het wijkcentrum.
Bouw van de Emmauskerk In 1991 werd de bouw van de Emmauskerk een feit. Met weinig middelen en veel geduld en doorzettingsvermogen kon de parochie een hele gezellige kerk realiseren. Ludieke acties hebben dit geheel ondersteund. Het werd een relatief kleine kerk (200 zitplaatsen permanent, 300 maximaal). De kerk werd officieel geopend op 8 oktober 1991 en in februari 1992 ingewijd door bisschop ter Schure. Maar belangrijker nog dan dit gebouw, werd de wijze waarop wordt gevierd.
Een moeilijke periode
Toen Frans Hendriks na 11 jaar pastor te zijn een andere baan kreeg, ontstond er een impasse.
Een jonge opbouwparochie. 13.000 parochianen. Weinig personeel (Frits was sinds eind 1991 voor 60% in dienst). Het bisdom slaagde er niet in om een priester te vinden als opvolger. In september 1995 (na anderhalf jaar met alle energie de kop boven water houden) werd de nieuwe diaken-pastor benoemd: Willem Brok. Voor het eerst ook een full-time pastor.
Vijf jaar Emmauskerk
Op 4 en 5 oktober 1996 vierden we feest. De kerk bestond toen vijf jaar. De eerste mijlpaal.
Begin 1997 hebben we nog een mijlpaal kunnen realiseren. Het chronisch gebrek aan bergruimte, vergaderplaatsen en kantoren is opgelost. Schuin tegenover de kerk konden we met behulp van veel gulle gevers een huis kopen. Daarin zijn twee vergaderkamers, twee kantoren en een zolder voor het jongerenpastoraat gekomen. Het geeft lucht aan veel nieuwe initiatieven in de komende jaren.
Parochie op “Internet”
In september 1996 ging de Emmausparochie op het NET.
Het was de eigen ruimte van Willem Brok die al knutselend en uitproberend aan de slag ging om voor de parochie een eigen site te maken. Het idee was om zo meer mensen te bereiken en vooral voor diegenen die daar prijs op stelden, anoniem contact te hebben met een van de pastores.
Kees Kruik, een striptekenaar, die wekelijks een cartoon had in de plaatselijke krant, plaatste naar aanleiding van het in de lucht gaan van de site, nevenstaande prent.
Aanvankelijk ging de parochie als een van de eerste parochies in het land en de eerste in Brabant het internet op. Na twee jaar stapten we over op een eigen site onder de huidige naam emmausparochie.nl. Geheel gericht op de eigen parochianen. Het downloaden van materiaal om de eigen doopviering of huwelijksviering te maken is ondertussen een gesetteld gegeven.
Op weg naar een tweede parochie?
Parochies in Nederland hebben een maximale grootte van 13.000 parochianen. Worden er dat meer dan blijkt het noodzakelijk om te gaan splitsen. Met dat ervaringsgegeven heeft in 1995 de commissie Pastorale Planning van het dekenaat geadviseerd om rekening te houden met de mogelijkheid van een tweede parochie in de Reeshof.
Wat hield dat voorstel in?
We hebben na breed beraad met dekenaal bestuur, zuster parochies in Groot West en DPC aan de dekenale vereniging Tilburg/Goirle (23 samenwerkende parochies in Tilburg en Goirle) voorgesteld om vanaf 1 augustus 1998 een tweede parochie te starten. Uiteraard is dat voorstel ook gemotiveerd naar de bisschop gestuurd. Verder stelden we voor om binnen 5 jaar een tweede kerk te realiseren in Dalem Zuid. Om een fulltime pastor aan te stellen met de opdracht om deze nieuwe parochie binnen tien jaar te realiseren en financieel onafhankelijk te maken.
Om de grens te leggen bij de Reeshofweg, Nijkerkstraat en Middenhofstraat tot aan het kanaal. De nieuwe parochie zou dan bestaan uit de letters M (gedeeltelijk) en hoger. Ook het toekomstige deel ten zuiden van de spoorlijn hoorde bij een toekomstige parochie.
Het bestuur van de dekenale vereniging ondersteunde ons voorstel van harte en het werd in de verschillende geledingen besproken.
Bisdom stemt in met nieuwe kerk
Na een goed gefundeerde uiteenzetting aan bisschop en vicarissen in het voorjaar van 1999, ondersteunden zij ook het idee en de noodzaak van de uitbouw van de parochie. Zij wilden echter geen tweede parochie. Wel mochten we een nieuwe wat grotere kerk bouwen.
De plannen voor een nieuw te bouwen kerk
Daarop zijn we actief aan het werk gegaan en hebben met de gemeente Tilburg gezocht naar een goede locatie voor een nieuw te bouwen kerk. Onze grote wens is die te mogen bouwen in het Reeshofpark, centraal in de wijk. Een brug tussen de hectische drukte in het winkelcentrum Heijhoef en de rust in het park.
Begin 2004 is er overeenstemming met de gemeente Tilburg om een grotere kerk te mogen bouwen in het Reeshofpark, nabij aan de speeltuin. Tegelijk is opnieuw contact gelegd met het bisdom voor vervolgafspraken.
Frits 25 jaar werkzaam in de parochie
Op 1 augustus 2004 is pastor Frits Heijltjes 25 jaar actief verbonden aan onze parochie. Begin september, aan het begin van het nieuwe werkjaar, hebben we dat in een volle en sfeervolle viering met elkaar mogen vieren. Bijgelegenheid hebben Frans Hendriks en Willem Brok, de beide teamleiders waar Frits al die jaren mee samenwerkte, in een samenspraak hun verkondiging gehouden.
Afscheid Willem Brok
Op 25 juni 2006 neemt Willem Brok afscheid van de parochie. Hij gaat werken in de parochie Kaatsheuvel. In een ‘Robbertje Bartol’ kijkt hij terug op 11 jaar Reeshof.
In afwachting van de bouw van de nieuwe kerk zal het bisdom een priester pastor benoemen.
In de nacht van 24 op 25 juni hebben we met velen een vertrouwenvolle wake gehouden voor de toekomst van de Emmausparochie.
Benoeming pastoor en kapelaan
Op 1 oktober 2006 gaan pastoor Harm Schilder en kapelaan Peter Hagenbeek in de parochie aan de slag. Zij doen dit naast hun taken als pastoor en kapelaan in de parochie H. Margarita Maria Alacoque. Op zondag 15 oktober is H. Schilder door bisschop A. Hurkmans als patoor geïnstalleerd in de kerk van Margarita Maria. Een week later was de presentatieviering van beide pastores in de Emmauskerk.
Bij brief van 29 november 2006, gericht aan het parochiebestuur en het bisdom ‘s-Hertogenbosch, uit een groep parochianen haar zorg over de ontwikkelingen sinds de benoeming van pastoor Schilder en kapelaan Hagebeek. Het bisdom reageert snel. Parochiebestuur, de beide pastores, bisdom en de vier eerste ondertekenaars van de brief hebben meerdere malen in verschillende samenstellingen overleg gevoerd. Het parochiebestuur deelt de in voormelde brief geuite zorgen en wil het bestaande beleidsplan “handen in elkaar” blijven volgen. Het Bisdom geeft echter aan dat een pastoor niet gebonden is aan het beleidsplan van zijn voorganger.
Volgens afspraak heeft pastoor Schilder met een verklaring in de vieringen van 16 en 17 december 2006 een begin gemaakt met herstel van vertrouwen in elkaar.
Na een open parochieavond op 12 februari 2007 is gebleken dat het vertrouwen tussen de pastoor en het parochiebestuur niet hersteld was, hetgeen uiteindelijk geresulteerd heeft in het ontslag van het parochiebestuur door de bisschop.
Nieuw kerkbestuur
In maart 2007 is vanuit de denktank, die pastoor Schilder ten tijde van de moeilijkheden geformeerd had, het nieuwe parochiebestuur samengesteld en aansluitend benoemd door Mgr. Hurkmans.
Vertrek pastoraal werker
13 mei 2007 heeft de parochie officieel afscheid genomen van Frits Heijltjes die meer dan 25 jaar als pastoraal werker werkzaam was geweest. Het was een hartverwarmend afscheid waarbij veel parochianen en collega’s hun waardering voor Frits lieten blijken. Met diens vertrek is het pastoraal team teruggevallen van drie naar één persoon, aangezien kapelaan Hagenbeek zich reeds eerder had teruggetrokken omdat hij in rustiger vaarwater wilde werken.
Plannen voor de toekomst
Door de inzet van vele parochianen heeft de pastoraatsgroep samen met de interim-secretaresse, Helene van Zon, en haar opvolgster, Christel Priems, een nieuwe jaarplanning kunnen maken. Hierdoor werd beter zichtbaar welke gaten er gevallen waren, maar ook wat de nieuwe kansen voor de toekomst zouden zijn. Tijdens de vrijwilligersavond op 21 juni 2007 zijn de nieuwe plannen gepresenteerd en is er over gediscussieerd. De avond verliep in goede sfeer en kreeg van pastoor Schilder als motto mee: ‘niet over elkaar praten maar met elkaar praten’. In 2009 is er een nieuwe secretaresse gekomen: Casparina Somers.
Geestelijke en materiële vernieuwing
In oktober 2010 is in overleg met de gemeente Tilburg en het bisdom Den Bosch besloten om het nieuwbouwproject niet door te zetten. Voornaamste reden hiervoor is de herindeling van het dekenaat en de fusie van parochies, op termijn. In plaats daarvan wordt de huidige Emmauskerk gerenoveerd en verfraaid. Tegelijk is er in de parochie een initiatief ontstaan om meer te doen met ‘evangelisatie’, d.w.z. de wijk ingaan om mensen directer te bereiken met het geloof. En ook door eenvoudige acties of projecten waardoor de aandacht van voorbijgangers of geïnteresseerden blijft hangen bij de kerk.
St. Antonius van Padua nieuwe patroon voor de kerk
Per 1 januari heeft de Emmausparochie een patroonheilige: St. Antonius van Padua. Hiermee is de naam ‘Emmauskerk’ veranderd in ‘St.Antoniuskerk’. Een beeld van deze heilige staat achter in de kerk. De parochie heet nog wel ‘Emmausparochie.’ De vernieuwing van de kerk is met pasen 2011 gereed gekomen. Wegens het sluiten van de Pauluskerk in Oss, kon deze kerkinventaris nagenoeg compleet overgebracht worden naar de Reeshof, mede dankzij pastoor Mennen die administrator was van de Paulusparochie. Rector Lingg, ook uit Oss, heeft als adviseur op professionele wijze de renovatie van de kerk begeleid.
Toename kerkbezoek 2011
Het kerkbezoek is na jaren van onrust weer aan het toenemen. De mensen genieten van de mooie kerk en voelen zich geroepen om mee te denken en mee te helpen aan de versterking van de parochie. Deze bescheiden groei gaat gepaard met de algemene daling qua aantal doopsels en uitvaarten. Mensen die nog een beroep doen op de kerk, hechten meer waarde aan het predikaat ‘katholiek’.
Fusie
Ofschoon Tilburg aanvankelijk verdeeld zou worden in vier parochies en de Emmausparochie bij ‘West’ zou gaan horen, is in tweede instantie door het bisdom besloten om te kiezen voor een tweedeling: onder en boven het spoor. Na verschillende vergaderingen en gesprekken bleek dat er geen inhoudelijk voortuitgang tussen de parochies (Fr. Andreas, De Bron, de Vlaspit, Montfort) werd geboekt. Daarom opteert de parochie voor een gefaseerde fusie; eerst de andere parochies en, afhankelijk van de situatie, in tweede instantie de Reeshof erbij.
Altaarwijding
Op 16 februari is het nieuwe altaar, verkregen uit de Pauluskerk in Oss, ingewijd door Mgr. Mutsaerts. Dit was ook de datum van de kerkwijding vele jaren eerder, door Mgr. Ter Schure. Aardig detail: toen was Rob Mutsaerts acoliet. Nu verrichtte hij als hulpbisschop de zalving.
Zilveren jubileum
In 2016 werd het vijfentwintigjarig bestaan van de kerk gevierd, met een plechtige Mis door Mgr. Mutsaerts op maandag 15 februari. Een expositie in de bibliotheek in het Wijkcentrum met foto’s vanaf de bouw van de kerk, kreeg mooie belangstelling. Ook zijn filmbeelden van die tijd vertoond in de parochie. De jubileumkaars (‘I love Emmaus’) werd door velen gekocht. Het is voelbaar dat het kerkbezoek is toegenomen en de activiteiten vermenigvuldigd.